Werkbezoek commissie expertisecentra langdurige zorg aan Korsakovcentrum Slingedael

Op woensdag 4 maart 2020 bracht de commissie expertisecentra langdurige zorg van VWS een werkbezoek aan het Korsakovcentrum Slingedael in Rotterdam. Door middel van presentaties, dialoog en filmmateriaal werd de bezoekers getoond hoe wetenschappelijk onderzoek in verbinding staat met de dagelijkse praktijk van de zorg aan bewoners met het syndroom van Korsakov op Slingedael.

Kennis opdoen en delen

De bewoners van Slingedael vormen een bijzondere doelgroep. Aan de hand van onderzoeken wordt kennis opgedaan en gedeeld. Het hoofddoel van alle onderzoeken is uiteindelijk  een positief effect op het functioneren en welbevinden van deze cliënten met het syndroom van Korsakov.

Verbinding onderzoek en praktijk

Slingedaal is een van de initiatiefnemers van het Korsakov Kennis Centrum. Dit centrum ontwikkelt en deelt kennis over het syndroom van Korsakov met als doel de levensomstandigheden van mensen met Korsakov overal te verbeteren. Het Korsakov Kennis Centrum heeft als speerpunten kennis ontwikkeling en borgen, kennis delen en verspreiden en opleiding en advies.

Foutloos leren

Een voorbeeld hoe de opgedane kennis vanuit de onderzoeken op Slingedael de kwaliteit op de werkvloer ten goede komt is het onderzoek door gz psycholoog en senior onderzoeker Erik Oudman naar foutloos leren. Hierbij leren de cliënten niet door fouten te maken (trial and error), maar door het goed aanleren. Deze methode resulteert dan weer in een praktische handleiding voor de verpleging en verzorging op de werkvloer  en is opgenomen in de databank van Vilans. De resultaten van onderzoek wordt verwerkt in een training die gegeven wordt aan zorgmedewerkers. Zo komen resultaten van onderzoek  direct ten goede aan betere zorg voor cliënten.

Van Binnen naar Buiten; ontstaan vanuit de wens van de bewoners zelf

Albert Postma, hoogleraar bij de Universiteit van Utrecht en psycholoog en onderzoeker Lobke Bulk lieten een ander mooi voorbeeld zien van onderzoeken op Slingedael.  Het bijzondere van dit onderzoek is dat het voortkomt uit de wens van de bewoners zelf. Van patiënten met het syndroom van Korsakov is bekend dat niet allen de cognitie niet goed is (het vermogen om kennis op te nemen en te verwerken), maar ook de lichamelijke conditie over het algemeen slecht is. Dat zijn twee beperkende factoren om zelfstandig naar buiten te gaan. Dit is echter wel een veel geuite wens van de bewoners: zij willen meer en liefst zelfstandig naar buiten.

Het onderzoek

Bij het onderzoek Van Binnen naar Buiten gaan 30 bewoners van Slingedael drie keer per week 2 kilometer lopen. Er is hen gevraagd waar zij zelf naar toe wilden en dat bleek de nabijgelegen kinderboerderij te zijn.  De aanpak: één groep loopt achter iemand aan wat een passieve manier om de route te leren kennen, één groep leert de route door trial and error en de laatste groep leert met behulp van de foutloos leren training. Zij krijgen een tablet mee met afbeeldingen en aanwijzingen om zo de route foutloos af te leggen. Zodra uit het onderzoek blijkt welke methode het beste werkt, wordt deze interventie verder verspreid onder de andere korsakovcentra in het land.

Het mooie van dit onderzoek is dat al tijdens het onderzoek de conditie van de deelnemers verbetert door de wandelingen. Ook de zelfstandigheid vergroot waardoor, naar verwachting, het zelfvertrouwen groeit. Het spannende van dit onderzoek is dat de bewoners weliswaar vooraf aangeven graag naar buiten te willen, maar op het moment zelf niet altijd zin hebben (zeker niet als het regent).

Niet alleen heeft Van Binnen naar Buiten raakvlakken met het onderzoek foutloos leren, ook levert het informatie op voor het onderzoek van psycholoog en onderzoeker  Misha Oey naar apathie bij het syndroom van Korsakov.

De specialistische zorg van het Korsakovcentrum Slingedael

Na de pauze (waarin meneer Kok de koffie uitschenkt en de muffins presenteert die door de bewoners zelf gebakken zijn)  gaat het programma verder met een dialoog. Hierbij wordt onder andere de vraag gesteld wat de zorg op Slingedael zo specialistisch maakt.

Het bijzondere van de zorg op Slingedael is de combinatie van: het toepassen van het Zorgpad diagnostiek, de belichting van de klinische kant van de gedragsstoornis, de intensieve samenwerking tussen de behandeldienst en de zorg, de coaching on the job en het wekelijks MDOG- overleg en het regelmatig houden van Moreel Beraad. Zo wordt wetenschap en zorg direct met elkaar verbonden en vloeit alle kennis direct terug naar de werkvloer.

150 consultvragen per jaar

Het Korsakovcentrum ontvangt ongeveer 150 consultvragen op jaarbasis. Vragen zoals waar een cliënt de best passende zorg kan ontvangen of vragen over bepaalde interventies bij gedragsproblematiek. Ook komt het voor dat voor een cliënt die (nog) in het ziekenhuis verblijft na de acute fase al in het ziekenhuis een consult wordt afgelegd door psycholoog of arts met als doel te beoordelen wat de beste plaats is voor de cliënt na ziekenhuisopname.

Activiteiten voor en door bewoners

Op Slingedael worden activiteiten aangeboden aan de bewoners om hen een zo normaal mogelijk leven te laten leiden: fitness, de werkplaats, de tuin en de “klere-winkel”. Het werkbezoek wordt dan ook afgesloten met een bezoek aan deze  “klere-winkel” die gerund wordt door bewoners van Slingedael én waar andere bewoners voor weinig geld kleding kunnen kopen.

Lees ook het artikel op de website van het Korsakov kenniscentrum: Commissie Expertisecentra langdurige zorg (CELZ) bezoekt Korsakovcentrum Slingedael