Nieuwe publicatie: Confabuleren bij mensen met Korsakov

Door middel van praktijkgericht onderzoek vergaart de onderzoekscommissie van Slingedael dagelijks nieuwe kennis over het syndroom van Korsakov. Onlangs is er een nieuw artikel gepubliceerd, wat Erik Oudman (onderzoeker Slingedael) schreef in samenwerking met het Vincent van Gogh Instituut (Roy Kessels, Yvonne Rensen). Het onderwerp: confabuleren.

Confabuleren is het vertellen van overdreven, gefantaseerde of onjuiste verhalen vanuit een beschadiging van de hersenen. Deze stoornis komt veel voor bij het syndroom van Korsakov. Mensen die confabuleren denken zelf dat ze de waarheid vertellen, maar dat doen ze niet. Confabuleren is een manier van het beschadigde geheugen bij Korsakov om om te gaan met de geheugenproblemen. Anders dan bij een waanstoornis gaat het bij confabuleren om dingen die wel echt gebeurd zouden kunnen zijn, bijvoorbeeld het bezoek van een familielid, of het vertellen over een eerder gesprek (dat er niet was). Zo kan iemand met Korsakov je vertellen dat hij 's ochtends bij het benzinestation was om te tanken met zijn auto, terwijl hij al jaren in een instelling woont en geen auto meer heeft.

In het nieuwe onderzoek werd gekeken of mensen in de acute fase na het ontstaan van Korsakov net zo vaak confabuleerden als in de langdurige fase. In dit onderzoek bleek dat de bewoners van Slingedael vaker confabuleerden dan de observanten van Vincent van Gogh. Waarschijnlijk zijn de mensen die langdurig opgenomen worden in een specialistisch centrum zoals Slingedael functioneel slechter dan op een observatieafdeling. Een belangrijke bevinding van het onderzoek is dat confabulaties niet uitdoven bij Korsakov, maar blijven bestaan. In de oude literatuur werd er vaak vanuit gegaan dat confabulaties spontaan zouden verdwijnen en alleen in de acute fase aanwezig waren: dit blijkt niet te kloppen.

Betekenis: Omdat confabulaties blijven bestaan bij Korsakovpatiënten en dit negatieve gevolgen heeft voor bijvoorbeeld het aangaan en het behouden van sociaal contact en het aantal gerapporteerde andere psychiatrische symptomen (zie bijv. eerder onderzoek naar eenzaamheid bij Korsakov), is het van belang om gerichter confabulaties te behandelen door bijvoorbeeld het inzetten van sociale interventies (dus het bevorderen van sociaal contact). Er bestaat op dit moment nog geen directe behandeling die confabulaties gericht kan verminderen, maar het ontwikkelen daarvan is door de chroniciteit en slechtere uitkomst van belang.

Benieuwd naar het hele onderzoeksartikel? Lees verder.