Bodycams als onderdeel van de behandeling van korsakovpatiënten

Binnenkort start Erik Oudman, gz-psycholoog bij Korsakovcentrum Slingedael, met een wel heel bijzonder project. Hij gaat voor de behandeling van zijn cliënten gebruik maken van een bodycam: een camera die je op je kleding speldt en die regelmatig zelf foto’s maakt.

De cliënten van Oudman hebben allemaal het syndroom van Korsakov. Ze wonen in een speciaal verpleeghuis van Lelie zorggroep wonen, zorg en welzijn in Rotterdam-Zuid. Korsakov ontstaat door ernstig vitamine B1-gebrek. Dat kan optreden bij mensen met een alcoholverslaving die daarnaast heel slecht eten.

Onthouden
Korsakovpatiënten kampen met forse geheugenproblemen. Daardoor kunnen ze moeilijk onthouden wat ze op een dag doen, wie bij hen op bezoek is geweest of welke dingen belangrijk voor hen zijn. In hun beleving blijven ze de persoon die ze waren op het moment dat ze ziek werden. Oudman legt uit hoe dat werkt: ‘Iemand kan bijvoorbeeld denken dat hij een dertiger of veertiger is, terwijl hij in werkelijkheid al zestig is. Als je vraagt wie voor Nederland voetbalt, kan het voorkomen dat hij het voetbalelftal opnoemt uit de tijd waarin hij ziek werd.’

Vervreemden
De gevolgen zijn ernstig, ziet Oudman in de praktijk.  Zijn cliënten vervreemden van hun omgeving en kampen met gevoelens van eenzaamheid en allerlei psychiatrische problemen. Daar wil hij graag wat aan doen. Onder andere met de bodycams dus. ‘Veel van de bestaande interventies zijn gericht op het bieden van nabijheid en structuur’, zegt hij. ‘Dan moet je denken aan gesprekken voeren of samen koffie drinken. Het punt is dat mensen met korsakov deze ervaringen én de positieve effecten ervan niet kunnen onthouden. Het blijven ‘maar’ momenten.’

Hier en nu
Daarom wil Oudman graag iets nieuws proberen. De camera die zijn cliënten op hun lichaam gaan dragen, maakt gedurende de dag foto’s die ze samen met een psycholoog zullen terugkijken. De psycholoog geeft uitleg over wat hij ziet en stimuleert de cliënt daarop te reflecteren. Oudman: ‘Mensen met korsakov leven heel sterk in het hier en nu. Als je aan het einde van een dag zomaar ineens zou vragen: ‘Je was vandaag bij de bingo. Was het leuk?’, dan is iemand met korsakov die bingo alweer vergeten. Hij heeft er geen beeld meer bij. Maar aan de hand van de foto’s kun je zeggen: ‘Kijk, toen ging je naar de bingo. Ik zie dat je lacht. Was het leuk?’’

Betekenis
Oudman verwacht dat zulke gesprekken positief inwerken op stemming en geheugen. ‘In plaats van dat iemand vergeet wat hij vandaag heeft gedaan, kan hij net als jij en ik terugblikken en misschien nog eens nagenieten van de mooie momenten. Dat kan hem helpen om de dingen die hij meemaakt, te plaatsen en er betekenis aan te geven. Zo krijgt hij een beter beeld van wie hij zelf nu is.’ Of dat inderdaad zo werkt, gaat Oudman onderzoeken. Sint Laurensfonds, Stichting Het Heilige Geest Huis en de Van Leeuwen Van Lignac Stichting hebben daarvoor geld toegezegd. Begin 2019 verwacht Oudman zijn resultaten te presenteren.