Een eeuw pionieren in de ouderenzorg

Op 16 april is het honderd jaar geleden dat de gereformeerde kerk in Rotterdam haar eerste ‘rusthuis voor ouden van dagen’ opende. Het initiatief van de diaconie legde daarmee de basis voor een eeuw christelijke zorg in Rotterdam-centrum. In zorgcentrum Atrium, dat het in 1940 gebombardeerde rusthuis verving, wordt dit eeuwfeest deze maand uitgebreid gevierd.

“Honderd jaar christelijke zorg betekent een eeuwfeest”, zegt Joost Zielstra, bestuurder bij Lelie zorggroep. “Een moment om met elkaar stil te staan bij alles wat is bereikt. Het mooie is dat de doelstelling van toen nog steeds ook de doelstelling is van vandaag. Alles heeft in het teken gestaan van omzien naar elkaar. Zorg, huisvesting, dienstverlening voor ouderen in het centrum van Rotterdam. Omzien naar ouderen, omzien naar mensen op leeftijd die veel betekend hebben voor onze stad en voor onze samenleving. We blijven samenwerken de mooie doelstellingen van toen, ook vandaag betekenis te geven. Het evangelie was en is en zal ook straks de inspiratiebron blijven.”

Landelijke aandacht

Het initiatief van de gereformeerde diaconie trok in 1919 direct landelijke aandacht. Diakenen uit het hele land kwamen kijken naar het rusthuis dat aan de Walenburgerweg was geopend, zo is te lezen in het speciale jubileummagazine dat ter gelegenheid van het eeuwfeest is geschreven. In het huis was slechts plaats voor 25 bewoners. Al in 1922 verhuisden de bewoners daarom naar een nieuw en groter pand aan het Haringvliet. Hier was plaats voor 50 bewoners.

Bombardement

Bij het bombardement op Rotterdam in 1940 eindigde dit pand in puin. Met gevaar voor eigen leven wisten de ‘vader en moeder’ van het huis de 50 bejaarden te evacueren. Zij werden ondergebracht in het weeshuis aan de Schiekade. Tot 1960 deed deze locatie dienst als nieuw rusthuis.

Kerk, bioscoop en bejaardenhuis in een

Tot in 1960 Atrium de deuren opende. Het pand aan de Karel Doormanstraat was in die jaren opnieuw een uniek experiment. Het werd gebouwd ter vervanging van twee kerken, het kerkelijk centrum en het bejaardenhuis. Op de begane grond was een kerkzaal die ook werd verhuurd als vergaderruimte en waar een christelijke bioscoop was gevestigd. Op de etages woonden de bewoners die hiermee bij uitstek onderdeel konden blijven van de gemeenschap. Een soortgelijk initiatief in Amersfoort (Hart van Vathorst) won met zo’n concept in 2018 de prijs voor het beste zorgvastgoedproject.

Op de barricade

In een tijd dat de ‘participatiesamenleving’ nog moest worden uitgevonden, sneuvelde dit unieke concept echter in de jaren tachtig. Atrium werd volledig omgebouwd tot zorgcentrum. Daar ging eerst een demonstratie op het Plein in Den Haag aan vooraf waaraan bewoners, medewerkers en vrijwilligers meededen. Atrium dreigde als A-locatie in het centrum namelijk te moeten verdwijnen. Het protest had succes. Atrium kon blijven.

Feestmaand

Bewoners, familie, vrijwilligers en medewerkers staan de komende weken regelmatig stil bij dit jubileum. Op 16 april vieren we feestelijk het eeuwfeest en wordt het magazine gepresenteerd. Op 23 april is een wandeling langs locaties waar de afgelopen eeuw zorg is verleend, in het bijzonder het Haringvliet. Voor wie niet kan deelnemen aan  deze wandeling is er in Atrium een fotopresentatie over ditzelfde thema. Ook belangstellenden uit de wijk zijn hiervoor van harte welkom. Op 30 april is een jubileumdiner voor bewoners en mantelzorgers.  Geïnteresseerden kunnen de komende maand een gratis jubileummagazine afhalen in Atrium (Karel Doormanstraat 343). U kunt daar ook de minitentoonstelling bewonderen.